Opis Podstawy programowej kształcenia w zawodach (PPKZ)
Pierwszym aktem wykonawczym w oparciu, o który wprowadzono reformę kształcenia zawodowego jest Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego.
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego w zakresie nazw zawodów i ich symboli cyfrowych jest spójna z klasyfikacją zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy.
Zawody w klasyfikacji - przy uwzględnieniu Polskiej Klasyfikacji Działalności – pogrupowano pod względem wspólnych lub zbliżonych kwalifikacji wymaganych do realizacji zadań zawodowych w 8 obszarach kształcenia:
- A – administracyjno-usługowy
- B – budowlany
- E – elektryczno-elektroniczny
- M – mechaniczny i górniczo-hutniczy
- R – rolniczo-leśni z ochroną środowiska
- T – turystyczno-gastronomiczny
- Z – medyczno-społeczny
- A – artystyczny
W ramach poszczególnych 200 zawodów wpisanych do Klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego wyodrębniono 252 kwalifikacje.
W Klasyfikacji kwalifikacje oznaczone są poprzez symbol (obszar kształcenia, liczba porządkowa), nazwę, poziom kształcenia (zasadnicza szkoła zawodowa, technikum, szkoła policealna) oraz możliwość uzyskania danej kwalifikacji w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych (KKZ).
Opis (treści nauczania) poszczególnych kwalifikacji zawiera Podstawa programowa kształcenia w zawodach.
Kwalifikacje – w podstawie programowej – opisano językiem efektów kształcenia odnoszących się do wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych.
Treści nauczania, opisane w formie oczekiwanych 3 grup efektów kształcenia obejmują:
efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów:
BHP – bezpieczeństwo i higiena pracy
PGD – podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
JOZ – język obcy ukierunkowany zawodowo
KPS – kompetencje personalne i społeczne
OMZ – organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
Opis tych efektów zawiera część II.1 Podstawy.
efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów (PKZ)
Symbol PKZ oznacza Podbudowa Kształcenia w Zawodzie. Te grupy efektów oznaczono symbolem, na który składa się:
- trzyliterowy skrót PKZ
- symbol obszaru kształcenia (wielka litera)
- kolejne małe litery alfabetu o charakterze porządkowym
Zawody mogą mieć od 1 do 4 PKZ, czyli mogą być przypisane od 1 do 4 grup efektów kształcenia wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów.
Zawody mogą mieć PKZ z różnych obszarów kształcenia.
Opis tych efektów zawiera część II.2 Podstawy.
Przyporządkowanie PKZ do poszczególnych zawodów zawiera Wykaz kwalifikacji oraz ich powiązania z zawodami i efektami kształcenia uporządkowane narastająco według oznaczeń kwalifikacji w ramach danego obszaru kształcenia znajdujący się w części I Podstawy
efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach
Są to efekty specyficzne i właściwe dla danej kwalifikacji. Efekty pogrupowane zostały w jednostki efektów kształcenia stanowiące zestaw umiejętności wyodrębnionych w kwalifikacji.
Efekty te pogrupowano wg obszarów kształcenia a oznaczone są symbolem składającym się z symbolu obszaru oraz liczby porządkowej.
Opis tych efektów zawiera część II.3 Podstawy.
Podstawa opisuje także kształcenie w poszczególnych zawodach, poprzez opis celów kształcenia w zawodzie, opis efektów kształcenia z trzech grup efektów (czyli ze wskazaniem PKZ oraz kwalifikacji wyodrębnionej/wyodrębnionych w zawodzie) oraz poprzez opis warunków realizacji kształcenia w zawodzie oraz minimalną liczbę godzin, a także możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji w ramach obszaru kształcenia określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
Opis kształcenia w poszczególnych zawodach stanowi część III Podstawy.